Gustaw Herling-Grudziński patronem 2019 roku
- Szczegóły
- Opublikowano: piątek, 11, styczeń 2019 10:42
- Marcin Sasor
- Odsłony: 896
Uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej 2019 rok został ustanowiony Rokiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy XX wieku.
100. rocznica urodzin
Kiedy 20 maja 1919 roku na świat przyszedł Gustaw Herling-Grudziński, nikt wówczas nie przypuszczał, jak wielkiego pisarza, eseistę, publicystę emigracyjnego i krytyka literackiego będą mieć polskie karty literatury. To właśnie dzieła Herlinga-Grudzińskiego są tłumaczone na wiele języków i znane na świecie. W 2019 roku mija 100. rocznica urodzin pisarza. Dla doniosłego uczczenia tego jubileuszu oraz „w uznaniu słowa i czynu wybitnego pisarza” Sejm RP uhonorował Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
Jak przypomniano w uchwale: „Losy i twórczość Gustawa Herlinga Grudzińskiego stanowią świadectwo cierpień i czynów człowieka, któremu przyszło przeżyć czasy totalitarnej przemocy i kryzysu wartości”.
Gustaw Herling-Grudziński to więzień sowieckiego łagru, żołnierz Armii Andersa, uczestnik Bitwy pod Monte Cassino, emigrant, współpracownik „Kultury” i Radia Wolna Europa, zaangażowany w pomoc polskiej opozycji antykomunistycznej. Ponadto w uchwale zaakcentowano szczególne publikacje autora, w tym „Inny świat. Zapiski sowieckie” oraz „Dziennik pisany nocą”. W utworach tych autor „z niezwykłą odwagą opisuje tragedię człowieka poszukującego moralnego ładu i prawdy”.
Książka „Inny Świat” była „pierwszym w literaturze światowej, artystycznie doskonałym, pełnym miłosierdzia oraz nadziei świadectwem martyrologii więźniów sowieckiego łagru. Napisał ją zaledwie 30-letni autor, który sam doświadczył okrucieństwa komunistycznego miejsca kaźni. Tym większa była gorycz pisarza, gdy część intelektualnych elit Europy nie chciała przyjąć do wiadomości jego relacji” — czytamy w uchwale.
Opowiadania Gustawa Herlinga-Grudzińskiego to głęboko zakorzeniony w europejskiej kulturze zbiór opowieści o metafizycznych sekretach losu człowieka. Autora fascynuje zmaganie się z tajemnicą, którą opisał słowami Szekspira: „jesteśmy z takiej materii, z jakiej robione są sny”.
Jego „Dziennik pisany nocą” stanowi niezwykle oryginalną, eseistyczną, osobistą kronikę historii Polski i Europy w XX wieku, widzianą z emigracji oczami polskiego patrioty i Europejczyka.
Dorobek literacki:
• 1945 Żywi i umarli (Rzym) - debiut książkowy
• 1951 Inny świat (Londyn, wyd. polskie 1953)
• 1960 Skrzydła ołtarza (Paryż)
• 1963 Drugie przyjście (Paryż)
• 1969 Upiory rewolucji (Paryż)
• 1973 Dziennik pisany nocą 1971-1972 (Paryż)
• 1980 Dziennik pisany nocą 1973-1979 (Paryż)
• 1983 Podróż do Burmy (Londyn)
• 1984 Dziennik pisany nocą 1980-1983 (Paryż)
• 1988 Wieża i inne opowiadania (Poznań)
Wśród patronów 2019 roku uhonorowani zostali również: Anna Walentynowicz, Stanisław Moniuszko, a także wydarzenia: Unia Lubelska i Powstania Śląskie.